اندازه‌گیری اثر کود زیستی بر فعالیت میکروبی خاک چرنوزم

منتشر شده در چهارشنبه, 02 اسفند 1396 19:39

هر نوع خاکی با خواص فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آن مشخص می‌شود. ویژگی‌های میکروبیولوژیکی کمی (بیوماس میکروبی، تعداد باکتری‌ها) و کیفیِ خاک (فعالیت آنزیمی، تنفس خاک) به‌طور گسترده در تجزیه و تحلیل اثر استفاده از زمین، تغذیه و مدیریت خاک نقش دارند. تحقیقات مربوط به مزایای میکروب‌ها به‌عنوان کود زیستی در بخش کشاورزی به‌طور فزاینده‌ای اهمیت یافته است. این مسئله به دلیل امکان دستیابی به عملکرد بالاتر محصول و به حداقل رساندن تأثیر منفی بر محیط زیست است. کودهای زیستی عملکرد گیاه را افزایش می‌دهند و باروری خاک را بهبود می‌بخشند.

در پژوهشی تأثیر مواد شیمیایی مختلف و کود زیستی بر فعالیت میکروبی خاک بررسی شده است. از آنجاکه تنفس خاک یک شاخص مهم از فعالیت میکروبی خاک است، در این مطالعه اثر کودهای مختلف بر تنفس خاک مورد بررسی قرار گرفته است.

نتایج نشان داده که در نمونه های خاک چرنوزم (خاکی سیاه رنگ حاوی درصد زیادی از هوموس، اسیدهای فسفریک، فسفر و آمونیاک، بسیار بارور، با ظرفیت بالای ذخیره‌سازی رطوبت و تهویه خوب و بسیار مناسب برای کشاورزی)، میزان دی‌اکسید کربن کاهش یافته است درصورتی‌که طبیعتاً در یک سیستم بسته که فشار به‌دلیل فعالیت میکروبی و مصرف اکسیژن کاهش می‌یابد، مقادیر تولید دی‌اکسید کربن باید با گذشت زمان افزایش یابد یا با رکود مواجه شود. اما این مسئله در مورد نمونه خاک چرنوزم مشاهده نشده و کاهش CO₂ روی داده است.

در این آزمایش، احتمالات زیر مورد بررسی قرار گرفته و حذف شده اند:

وجود جلبک: در انکوباتور هیچ نوری وجود نداشت، بنابراین فتوسنتز رخ نداده است.

تغییر فشار ناشی از تغییر درجه حرارت: دما ثابت بوده است.

جذب به‌وسیله آب در نمونه: تمام نمونه‌هاي دیگری كه مقدار زيادي CO₂ توليد می‌کردند، حاوي رطوبت نسبي مشابه يا قابل مقايسه با این نمونه بوده اند.

در نهایت مشخص شد که در خاک چرنوزم، میکروب‌های اکسیدکننده دی‌اکسید کربن یا متانوتروف‌ها وجود دارند که به‌طور دوره‌ای دی‌اکسید کربن تولید شده را مصرف می‌کنند. این امر غیرمتعارف بود زیرا این میکروب‌ها در آب دریا، شالیزارها و آب‌های حاصل از فرایندهای صنعتی یافت می‌شوند نه در خاک چرنوزم با تهویه خوب و رطوبت مطلوب.

ترجمه و تلخیص: سارا هجری

به سفارش مرکز جامع اطلاع رسانی زیست فناوری کشاورزی

کارگروه کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری

مقاله منبع

• کودهای زیستی