کشت دیم حبوبات طی ۳۷ سال گذشته برای کشاورزان سودآور نبوده است

منتشر شده در شنبه, 04 آذر 1396 15:57

با اینکه بیشترین سطح زیر کشت حبوبات را کشت دیم تشکیل داده است، اما به دلیل وابستگی کشت دیم به شرایط اقلیمی و عملکرد پایین این نوع کشت، کشت دیم حبوبات طی سالهای گذشته برای کشاورز سودآوری نداشته است.

حبوبات از جمله مهم‏ترین منابع گیاهی تأمین پروتئین هستند که مصرف آنها در کنار گوشت قرمز و سفید، نیاز بدن به انواع متفاوتی از اسیدهای آمینه را برطرف می‏ کند. در گروه حبوبات، نخود علاوه برآنکه در طب سنتی ایران به مصرف آن توصیه شده است،‌ بیشترین سهم را نیز در سطح زیر کشت و تولید داراست. همان‏طور که در نمای کلی گروه حبوبات نشان داده شده است (شکلهای 1 و 2)، سطح زیر کشت و تولید حبوبات از سال 75-74 تا سال 93-92 کاهش یافته است، اما اوج کاهش از سال 86-85 آغاز شده است. عمده سطح زیر کشت حبوبات از نوع کشت دیم بوده و همین موضوع حساسیت کشت آنها را به شرایط و تغییرات اقلیمی سبب شده است. عمده کاهش سطح زیر کشت حبوبات، ناشی از افت سطح کشت دیم بوده و بر اساس داده ‏های ارائه شده، سطح زیرکشت آبی کمترین میزان تغییرات را داشته است (شکل 1). بررسی تولید حبوبات نشان می ‏دهد که با وجود زیر کشت دیم بودن عمده زمینهای زیر کشت حبوبات، میزان تولید در کشت آبی تقریباً به اندازه‏ ی تولید در کشت دیم بوده است. به‏ عنوان مثال در سال 92-91 با وجود آنکه از مجموع 770 هزار هکتار سطح زیر کشت حبوبات، 614 هزار هکتار زیر کشت دیم بوده است، 262 هزار تن حبوبات از کشت دیم و 242 هزار تن از کشت آبی تولید شده است. علت این وضعیت، عملکرد پایین کشت دیم در هکتار است. در نتیجه همانطور که در جدول 1-24 مربوط به سودآوری نخود نیز ذکر شده است،‌ کشت دیم حبوبات برای کشاورزان زیان‏ آور بوده است. 

شکل 1- سطح زیرکشت آبی و دیم از کل کشت حبوبات در بازه‏ ی زمانی 37 ساله

شکل 2- تولید حبوبات به تفکیک کشت آبی و دیم در بازه‏ ی زمانی 37 ساله